مروری بر نکات مهم گلبول های سفید(زیست 1)

دکتر رونقی

width=282

 

مروری بر نکات مهم گلبول های سفید(زیست 1)

در این مقاله به بررسی گروه های خون و نحوه زایش و عملکرد گلبول های سفید می پردازیم

محل تولد و زایش گلبول های سفید مغز استخوان است .

این سلول ها به تعداد تقریبی هفت هزار در هر میلی متر مکعب خون ،

سیستم دفاعی بدن را می سازند . گلبول های سفید با توجه به داشتن

یا عدم وجود گرانول به دو گروه اصلی تقسیم بندی می شوند این دو گروه عبارت اند از :

گرانولوسیت و آگرانولوسیت . گرانولوسیت ها نیز در سه دسته طبقه بندی می شوند که دسته ها

عبارت اند از نوتروفیل ، ائورینوفیل ، بازوفیل و آگرانولوسیت ها هم به دو گروه لنفوسیت و

مونوسیت تقسیم می شوند . لنفوسیت ها در مغز استخوان تولید می شوند و در مغز استخوان

بلوغ و تخصص می یابند . مونوسیت ها نیز در مغز استخوان تولید می شوند اما در غده تیموس

بلوغ و تخصص می یابند . طول عمر گلبول های سفید به جز منوسیت هایی که در بافت ها به

ماکروفاژ تبدیل می شوند که عمرشان بیش از یکسال است معمولا چند ساعت تا چند هفته

است . بیشتر لنفوسیت ها به وسیله بافت لنفی به وجود می آیند . حال به بررسی اعمال گلبول های

سفید می پردازیم .

width=200

نوتروفیل ها : سلول هایی هستند که تحرک بسیار زیادی دارند . با خاصیت تاکتیک شیمیایی به

سوی درات خارجی یا بفت های در حال تخریب کشیده می شوند . با پدیده فاگوسیتوز موجب

از بین رفتن آن ها می شوند .

ائوزیتوفیل : از نظر ظاهری به نوتروفیل شباهت فراوانی دارد و می توان گفت از لحاظ ظاهری

تشخیص آن ها کاری مشکل به نظر می آید . قدرت آندو سیتوز ان ها کم تر است . در عفونت های

انگلی افزایش می یابد . با ترشح موادی می توانند بسیاری از انگل ها را نابود سازند .

در حساسیت ها ( آلرژی ) نیز تعداد آن ها زیاد می شود .

بازوفیل : این سلول ها در ترشج هپارین ( ماده ضد انعقاد خون در بدن ) و ترشح هیستامین ( گشاد

کننده رگ که باعث می شود مواد با سهولت از رگ ها عبور کنند ) دخالت و نقش مهمی دارد .

مونوسیت ها : به همراه نوتروفیل ها به باکتری ها ، ویروس ها و سایر درات خارجی که به بدن

وارد شده اند حمله می کند و آن ها را از بین می برد . پس از خروج از خون و ورود به بافت های

بدن به صورت سلول های درشتی ( به قطر تقریبی هشتاد میکرون ) که اصطلاحا آن را ماکروفاژ

می نامند در می اید . با داشتن لیزوزوم های فراوان در مبارزه با عوامل بیماری زا نقش مهم

و اساسی دارد . مونوسیت ها و نوتروفیل ها دارای حرکات آمیبی شکل و به کمک پدیده ای به

نام دیاپدز از منافد رگ های خونی عبور می کنند .

دو ایمنی اختصاصی که در گلبول های سفید شناخته شده است عبارت اند از :

ایمنی خونی ( ایمنی هومورال ) و ایمنی سلولی که اصطلاحا به آن ایمنی سلولار نیز گفته میشود

ایمنی خونی که در آن لنفوسیت های بی تبدیل به پلاسموسیت ها و سلول های بی خاطره

می شوند. و ایمنی سلولی تبدیل به لنفوسیت تی می شوند . این لنفوسیت هم به سلول های تی

خاطره و سلول های تی کشنده تبدیل می شود.

باید یاد آوری نمود که مهمترین نقش گلوبول های سفید دفاع از بدن و ایمنی است . مونوسیت ها

با در بافت ها به ماکروفاژ ها تبدیل می شوند و عمر طولانی نیز دارند . در بارداری هایی که

از خون Rhمثبت را جنین دارد به علت ورود مقداری آنتی ژن های Rh خون مادر منفی و Rh

در بدن مادر به وجود آمده از جفت عبور می کنند و موجب آگلوتینه شدن خون جنین می شود

این واکنش از حاملگی دوم به بعد ظاهر می شود .

(داﻧﺶ آﻣﻮزان ﻋﺰﯾﺰ، ﺑﺮاي ﯾﺎدﮔﯿﺮي ﻧﮑﺎت ﺑﯿﺸﺘﺮ در ﻣﻮرد ﮔﻠﺒﻮﻟﻬﺎي ﺳﻔﯿﺪ و ﻗﺴﻤﺖ آﻟﺮژي می توانید

به فصل اول زیست سال سوم دبیرستان مراجعه فرمایید .)

گروه های خونی

بسته به نوع آنتی ژن های موجود در سطح غشا گلبول های قرمز به چهار دسته تقسیم بندی میشوند .

که این 4 دسته عبارت اند از : A -B-AB-O

علاوه بر آنتی ژن A و B گلبول های قرمز بر اساس داشتن آنتی ژن Rhیا عدم داشتن این آنتی ژن

به گروه های خونی مثبت و یا منفی تقسیم بندی می شوند .

امید است که با مطالعه این مقاله به یادگیری شما عزیزان کمک شود . این مطلب از بخش

انتقال مواد در جانوارن که مبحثی است در زیست سال دوم دبیرستان برگرفته شده است .

(پویان پدرام-با تشکر از دکتر پیری علم که در این مقاله ما را یاری فرمودند.)

 

 

 

 

 

 

 

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *