آشنایی با رشته مهندسی برق

برای آشنایی با هر رشته ای بهترین راه اینه که شما با گرایش های اون رشته در دوره های بالاتر همون رشته آشنا بشید. چون اصل ماجرا در دوره های تخصصی اون رشته نهفته است و دوره ی کارشناسی جنبه ی عمومی برای گرایش های تخصصی داره.

در واقع دوره ی کارشناسی هر رشته ای شامل شده از مجموعه ای از دروس که به نمایندگی از گرایش های مختلف دوره های ارشد، در دوره ی کارشناسی ارائه می شه. و همچنین دروس پایه که همه باید بخونن. پس یادتون باشه در مورد هر رشته ای که دارید تحقیق می کنید برای اینکه جان مطلب دستتون بیاد و راحت تر و دقیق تر بتونید تصمیم بگیرید یک راست برید سراغ بررسی گرایش های دوره ی ارشد اون رشته. در گام بعدی برید سراغ اینکه آیا شما واقعا برای طی کردن اون رشته آماده هستید یا نه؟ با خودتون روراست باشید و ببینید دروس تخصصی اون رشته چقدر با توانایی ها و علاقه های شما جور هستش. (البته بهتون حق میدم که شاید خودتون هم دقیقا ندونید توانایی هاتون دقیقا در چه زمینه ای هستش!!!!!) باور کنید که هیچکس نیست که از گوشی همراه، هواپیما، ماشین، ربات و غیره بدش بیاد ولی دلیل نمیشه که حالا که من از هواپیما خوشم میاد حتما برم هوافضا بخونم و موشک هوا کنم یا هر رشته ی دیگه ای. باید ببینید آیا به دروس پایه و تخصصی اون رشته علاقه ای هم دارید یا نه و مهمتر اینکه متناسب با استعداد های شما هست یا نه. البته انکار نمی کنیم که خواستن توانستن است ولی اگه شما چیزی رو بخواهید که هماهنگ با استعداد های خدادادی و علقه های شما باشه مطمئن باشید بسیار سریعتر و راحت تر پله های ترقی رو طی می کنید و از بقیه عقب نمی مونید.

اینکه می گم از بقیه عقب نمی مونید یه حرف جدی هستش که باید عمیقا بهش فکر کنید. یادتون باشه که دنیای امروز در همه ی زمینه ها یه دنیای رقابتی هستش و اگه شما بخاطر یک اشتباه و صرفا بخاطر علاقه و یا جو زدگی وارد عرصه ای بشید که در اون عرصه توانایی های کمتری نسبت به رقبا دارید، درسته که با سعی و تلاش می تونید پیشرفت کنید و چیزهای بیشتری یاد بگیرید ولی احتمال زیادی داره که باز هم ضرر کنید. زیرا کسانی هم در کنار شما هستن که علاوه بر علاقه، توانایی های ذاتی زیادی هم در اون عرصه ی خاص دارن که همیشه اونها رو جلوتر از شما نگه میداره. تازه اونها ممکنه بابت استعداد های ذاتیشون نسبت به شما تلاش کمتری هم کرده باشن ولی باز هم شما عقب ترید چون در مسیری پا گذاشتید که برای اون ساخته نشده بودید و این رو هم بدونید که هر جایی که یه کار خوب وجود داشته باشه همیشه اونها جلوتر از شما بهش دست پیدا می کنن. شانس بیارید نوبت و ظرفیت به شما برسه یا نرسه!!!! شک نکنید!!!! واقعیت جامعه نه فقط در ایران بلکه کل دنیا همینه.

اینکه حالا چرا یه سری آدم ها توانایی بعضی کارها رو دارن و توانایی بعضی کارها رو ندارن رو باید از خدا پرسید. ولی آنچه مسلم و عیان است این است که خداوند همه ی توانایی ها را بین همه ی بشر پخش کرده تا هر عضوی از بشر بخشی از نیاز های جامعه رو برآورده کنه.

پس اول از همه توجه به توانایی ها و بعد توجه به علاقه و بعد پارمتر های دیگه رو برای انتخاب رشته مدنظر داشته باشید.

اما حرف از علاقه زدم. باید بگم یکی از مهمترین عامل ها و بلکن اولین عامل بی انگیزگی و سرخوردگی اکثر دانشجویان پس از تنها گذشت یک ترم این است که آنها از رشته ای که در آن قبول شده اند قبل از ورود به دانشگاه تصویری خیالی و آرمانی مطابق با خواسته های خودشان ترسیم کرده بودند. حال آنکه حقیقت چیز دیگری است و وقتی این قبیل افراد حتی با رتبه های خوب وارد رشته های خوب هم میشوند و می بینند که آن رشته با تصوراتشان فاصله ی زیادی دارد تازه می فهمند که هیچ علاقه ای به آن رشته ندارند و این بی انگیزگی باعث افت شدید تحصیلی می شود. اگر یه سری به دانشگاه های خوب بزنید (دانشگاه های دسته چندم که جای خودش رو داره) می تونید دانشجوهایی رو ببینید که هر ترم چند واحد رو مشروط می شن در حالیکه واسه ورود به دانشگاه ماه ها زحمت کشیدن و در کنکور هم رتبه ی خوبی رو کسب کردن. علت اصلی این تناقض عجیب چیزی نیست جز حرفی که براتون زدم.

باز هم می گم توانایی های ذاتی شما چیزیه که خداوند مفت و مجانی و بیی درد سر به شما داده و میتونه همیشه شما رو برتر نگه داره البته اگه در مسیر توانایی هایتون قدم بردارید.

خب با این مقدمه از خودم بریم سراغ صحبت های دکتر رضا کریمی، دکترای مخابرات از دانشگاه صنعتی شریف.

گرایش های رشته ی برق در دوره ی ارشد:

۱- مخابرات (شامل سیستم، رمز ، میدان)این گرایش پرطرفدار ترین گرایش محسوب میشه که رتبه برتر های ارشد و شاگرد ممتاز های کارشناسی خیلی سریع ظرفیتش رو پر می کنن.

۲- الکترونیک (شامل الکترونیک دیجیتال، مدار، دیوایس)

۳- قدرت (شامل سیستم های قدرت، الکترونیک قدرت، مدیریت شبکه قدرت)

۴- کنترل (در ایران گرایشی نداره)

۵- مهندسی پزشکی( در واقع یک رشته ی میان رشته ای محسوب میشه که بین چند رشته مثل برق، کامپیوتر و … مشترک هستش و امروزه یکی از بروز ترین و پیشرفته ترین رشته های دنیا هستش)

گرایش های ارشد مهندسی برق گاهی در لیسانس، گاهی در فوق لیسانس و گاهی وسط فوق لیسانس انتخاب می شن و در دانشگاه های مختلف فرق داره. توی دانشگاه شریف دانشجو ها آخر سال سوم کارشناسی گرایششون رو مشخص می کنند که به ترتیب معدل ظرفیت گرایش ها پر میشه که همونطور که گفتم معدل بالاها اول از همه ظرفیت گرایش مخابرات رو پر می کنن.

مخابرات:

به طور خلاصه تمامی انتقال داده های بی سیم و با سیم مربوط به مخابرات میشه. از وایمکس و پیجر و موبایل گرفته تا سیستم های انتقال داده ی کشتی و هواپیما و فضا پیما.

رمز:

این گرایش یه گرایش صرفا ریاضی هستش و به درد کسایی می خوره که علاقه ی زیادی به ریاضیات محض دارن. کارشم اینکه الگوریتم های رمز رو بنویسن. اینکه مدل های رمز رو چجوری بنویسن که ارتباط امن تری داشته باشیم

میدان:

اینکه چرا یه جا گوشی شما آنتن داره و یه جا نداره چرا آنتن های گیرنده و فرستنده ی رادیو تلویزیون این شکلی هستن و چی میشه که با چرخیدنشون تصویر خوب یا بد میشه همش بر می گرده به علم میدان که در واقع موضوع درس الکترو مغناطیس هستش. واسه این رشته باید شم مهندسی و حس خیلی خوبی از کار با عملگر ها و توابع ریاضی داشته باشید.

الکترونیک دیجیتال:

طراحی و ساخت تمام قطعات الکترونیکی که در موبایل، لپ تاپ، تلویزیون یا هواپیما و زیر دریایی کاربرد داره رو شامل میشه.

دیوایس:

کار این رشته ساختن مدار مجتمع یا همون IC هستش. طراحی و ساختن قطعات کوچکی که درونش هزاران میکرو قطعه نهفته است و بعضا می تونه چندین میلیون کار مختلف رو در یک قطعه ی کوچیک مثل CPU کامپیوتر انجام بده. معمولا در ایران IC ها فقط طراحی می شن و برای ساختن باید طرح رو بدید خارج و بعد چند ماه تحویل بگیرید. رشته ی بسیار جذابیه و گاهی ممکنه صرفا بابت طراحی یک دیوایس کوچیک یک میلیارد حقوق دریافت کنید. مثلا از شما می خوان که یک دیوایس طراحی کنید که ابعادش یک و نیم در دو سانتی متر باشه و مصرف برقش دو و نیم میلی وات باشه این کار ها رو هم باید انجام بده. شما اگه این رو طراحی کنید مثلا یک و نیم میلیارد می گیرید. ولی خب از حقوقش لا اقل مشخصه که این کار کار هر کسی نیست و فقط یه اعجوبه ی الکترونیک می تونه از پس این کار بر بیاد.

کنترل:

این گرایش چیزیه که هم در مخابرات و هم در الکترونیک بهش پرداخته میشه ولی به دلایلی جداگانه هم براش یه گرایش ایجاد کردن. اینکه شما چجوری یه هواپیما یا هلیکوپتر رو با سیستم های راهبری هدایت کنی که سقوط نکنه از جمله کارهای مهندسین این رشته هستش.

قدرت:

مهمترین کار مهندسین قدرت در نیروگاه های تولید برق هستش. بعد از اون کارشون مربوط به طراحی و تعمیر شبکه ی توزیع و انتقال برق میشه. چون در ادارات برق هر شهر و روستایی به مهندسین قدرت نیاز هستش این گرایش به درد کسایی می خوره که اعجوبه ی الکترونیک نیستن و چند لول سطحشون پایین تره و به حقوق بخور و نمیر راضی هستن. یعنی اینکه پیشنهاد می کنیم که کسایی که برق دانشگاه آزاد یا پیام نور یا حتی دانشگاه های سراسری شهرستان ها قبول می شن این گرایش بیشتر بکارشون میاد. البته این توصیه رو به همه ی افراد تجویز نمی کنیم. خودتون باید کلاتون رو قاضی کنید.

مهندسی پزشکی:

این رشته خیلی در ایران راه نیافتاده ولی خارج از کشور یکی از رشته های فوق العاده جذاب و آپ تو دیت هستش. کارش هم ساخت تجهیزات مربوط به حوزه ی سلامت و پزشکیه.از دستگاه کوچیک و ارزون تشخیص قند خون گرفته تا دستگاه های میلیاردی و بزرگ آزمایشگاه ها و بیارستان ها مثل MRI و سی تی اسکن و ربات جراح و…. کسی که وارد این رشته میشه چند واحدی باید در مورد ساختار بدن انسان و مباحث مربوط به زیست شناسی پاس کنه.

فرصت های شغلی:

دولتی: سازمان فناوری اطلاعات، اداره کل ارتباطات زیر ساخت، سازمان تنظیم مقررات،‌ مرکز تحقیقات مخابرات (شورای عالی مجازی) که ساختمان و مجموعه ی بسیار عظیمی داره و در نهایت سپاه و ارتش برای ساخت موشک و هواپیما و رادار و … از جمله سازمان های دولتی هستن که فقط مهندس برق به کارشون میاد که ظرفیت بسیار عظیم شغلی رو پیش روی مهندسین برق دانشگاه های برتر کشور میزاره. منظورم اینکه با مهندسی برق دانشگاه گیلان شما رو اونجا ها راه نمی دن. مگه اینکه تونسته باشی خودی نشون بدی و اختراعی و ابداعی داشته باشی که در اون صورت دیگه نگاه نمی کنن تو کجا درس خوندی و رتبه ی کنکورت چند بوده. که از این قبیل دانشجو ها هم زیاد داریم. دانشجوی مهندسی برق دانشگاه آزادی رو سراغ دارم که روی دست همه ی بچه های شریف بلند شده و … بگذریم…!!!!

خلاصه هیچ کار بزرگی نیست که توش به مهندس برق نیاز نباشه. نخود هر آش که می گن منظور همین مهندسین برق عزیز هستش که وجودشون همه جا نیازه.

توی شرکتها ی خصوصی از قبیل اپراتور های همراه اول و ایرانسل و رایتل و شرکت های دانش بنیان و ایران خودرو و سایپا هم مهندس برق زیاد جذب می کنن.

توانمندیها و پیش نیاز های این رشته:

کسی که میره برق می خونه باید ریاضی، فیزیک، آمار و احتمالش عالی باشه و هرکسی در یکی از این دروس مشکل داره یا علاقه ای نداره واقعا توی این رشته اذیت می شه. شاید یه نفر از ریاضی محض هم تغییر رشته بده بیاد برق بخونه بتونه دانشجوی موفقی بشه . از بس که این رشته به ریاضیات وابسته است.

یکی از ویژگی های مهم اخلاقی یک مهندس برق اینکه صبر و حوصله ی فوق العاده بالایی داشته باشه. معمولا ما بچه های برق رو با بچه های کامپیوتر مقایسه می کنیم. کسایی که کامپیوتر می خونن با یک سیستم خوش رفتار طرف هستن و وقتی برنامه ای می نویسن مطمئن هستن که این برنامه همیشه کار می کنه ولی برقی ها یه قطعه می سازن که امروز کار می کنه و فردا کار نمی کنه!!!!!!

اما اینکه چرا اکثر رتبه برتر ها میان برق شریف دو دلیل داره:

اول اینکه یه جوی وجود داره که رشته ی برق از بقیه رشته ها علمی تره که به هیج وجه اینطور نیست و همونطور که گفتم فقط یه جو کاذبه که توی ایران خیلی باب شده که همه فکر می کنن باید حتما برق بخونن تا به دیگران ثابت کنن که خیلی با استعدادن. مثلا اگه برن مدیریت یا اقتصاد یا نساجی بخونن بقیه فکر می کنن که اون کودن بوده که رفته مدیریت خونده. بخاطر همینه که ما در بسیاری از رشته های دیگه و به خصوص علوم انسانی ضعف شدیدی داریم. چون همه ی آدمهای با استعداد بخاطر جوی که وجود داره جذب رشته هایی مثل برق شدن و بقیه ی رشته ها از وجود این بچه های با استعداد محروم هستن. در حالیکه هر رشته ای جایگاه علمی خاص خودش رو داره پاسخگوی بخشی از نیاز جامعه هست و اساسا هیچ وقت نباید رشته های مختلف رو از این جهت که کدومشون علمی تر هستن با هم مقایسه کرد. مقایسه باید بیشتر از این جنبه باشه که مثلا جامعه در شرایط حاضر به کدوم رشته محتاج تره یا کدوم رشته بازار کار مناسب تری رو داره.

دوم اینکه خارجی ها هم فهمیدن که که توی ایران هر چی آدم با استعداد و تیزهوش هستش داره رشته ی برق صنعتی شریف و چند رشته ی خاص دیگه رو می خونه بخاطر همین خیلی سریع و راحت به دانشجوهای برق نسبت به بقیه ی رشته ها اپلای میدن و اون ها رو جذب دانشگاه ها و موسسات پژوهشی تحقیقاتی خودشون می کنن. بخاطر همین اپلای سریع و راحت خیلی از بچه ها ترجیح می دن که برق بخونن که راحت تر از کشور خارج شن و در خارج ادامه ی تحصیل بدن. شاید براتون جالب باشه که بدونید نزدیک ۹۰ درصد دانشجوهای هر ورودی رشته ی برق دانشگاه شریف هر سال بعد فارغ التحصیلی به آمریکا یا کانادا می رن. ولی خب اونهایی هم که موندن علی رقم ضعف کشور در زمینه ی صنعت الکترونیک، تونستن کارهای بزرگی بکنن.

امیدوارم توضیحات مختصر و مفید ما براتون مفید واقع بشه.

برای همتون آرزوی موفقیت دارم.