معرفی رشته شنوایی سنجی

رشته ی شنوایی سنجی یکی از زیر شاخه های علوم پزشکی است که وظیفه ی مطالعه ی شنوایی و اختلالات آن را برعهده دارد. که مواردی چون ارزیابی شنوایی و تعادل و تشخیص اختلالات آن،حفاظت و پیشگیری از شنوایی و آموزش و توانبخشی را شامل میشود. در زیر به تفصیل ،این وظایف را شرح میدهیم:
1.ارزیابی شنوایی و تعادل و تشخیص اختلالات آن(شنوایی تشخیصی): در واقع یک شنوایی سنج فقط گوش خارجی و پرده گوش را بررسی نمیکند، بلکه ورای آن شامل گوش میانی، گوش داخلی و اعصاب شنوایی و تعادل را تا مغز مورد مطالعه و ارزیابی قرار میدهد و پس از تشخیص ضایعات موجود، در صورت نیاز به متخصص گوش و حلق و بینی، مغز واعصاب و اطفال ارجاع میدهد.
2.پیشگیری و حفاظت از شنوایی: کم هزینه ترین، بهترین و راحت ترین راه حفظ سلامت جامعه پیشگیری است . در شنوایی سنجی با کمک روش های غربالگری میتوان از پیشرفت بیماری ها جلوگیری کرده و سلامت جامعه را تضمین کرد. این آزمون های غربالگری برای شاغلین در کارخانه های پرسروصدا صورت میگیرد تا آسیب های ناشی از آلودگی صوتی به حداقل برسند.تعیین نقاط مجاز و غیر مجاز از نظر سروصدا، ارایه ی برنامه های حفاظت شنوایی و ارایه ی راهکارهایی در جهت کنترل سروصدا از جمله وظایف شنوایی سنج در این حیطه است. همچنین آزمون های غربالگری برای نوزادان، کودکان پیش دبستانی و حتی دانشجویان انجام میگیرد با این هدف که ضایعه به موقع شناسایی و هرچه سریع تر مورد درمان واقع گردد تا از آسیب های پیش رو، جلوگیری به عمل آید.
3.وظیفه ی دیگر شنوایی سنج توانبخشی است. که دو بخش توانبخشی شنوایی و توانبخشی تعادل را در برمیگیرد. منظور از توانبخشی تعادل، ارایه ی راهکارهای درمانی برای بیمارانی که از سرگیجه و عدم تعادل رنج میبرند ، است. توانبخشی شنوایی وظایف متعددی از جمله ارزیابی ، تجویز و تنظیم وسایل کمک شنوایی، تربیت شنوایی، کمک به سازگاری روانی-اجتماعی بیماران، راهکار های درمانی برای افراد دچار وزوزگوش و توانبخشی بیماران مبتلا به اختلال توانبخشی مرکزی را در برمیگیرد.
4.هم چنین آموزش نحوه ی برقراری ارتباط مناسب، نحوه ی لب خوانی و گفتار خوانی ، به افرادی که دچار ناشنوایی کامل هستند، از جمله وظایف یک شنوایی سنج است.
علاوه بر موارد فوق، تهیه ی گزارشات لازم برای پزشک معالج از روند درمان و همچنین برقراری کارگاه های برقراری ارتباط مناسب برای بیماران و خانواده هایشان، از وظایف دیگر فارغ التحصیلان این رشته است.

تاریخچه ی رشته ی شنوایی سنجی
در جنگ جهانی دوم سربازانی که دچار مشکل شنوایی میشدند، به متخصص های شنوایی شناس مراجعه میکردند.در دهه ی 40 میلادی ، شنوایی شناسی آکادمیک شد و هم اکنون امکان تحصیل تا مقطع دکترا در دانشگاه های جهان فراهم است.
در ایران در سال 1352 در دانشگاه ملی (شهید بهشتی)مقطع کاردانی این رشته تاسیس شد. در سال 1355 مقطع کارشناسی در دانشکده ی علوم توانبخشی، برای اولین بار شروع به پذیرش دانشجو نمود. مقطع کارشناسی ارشد این رشته اولین بار در سال 1371 راه اندازی گردید .
دروس تحصیلی رشته ی شنوایی سنجی
رشته ی شنوایی سنجی هم اکنون در مقاطع کارشناسی و کارشناسی ارشد دانشجو میپذیرد.طول مقطع کارشناسی 4 سال بوده و تعداد وحد های آن، 130 واحد است.دروس این رشته را میتوان به دو بخش دروس پایه و تخصصی تقسیم بندی کرد.
که دروس پایه شامل مواردی همچون:علوم تشریح و فیزیولوژی گوش و حلق وبینی، تشریح و فیزیولوژی سر و گردن، میکروبیولوژی، روانشناسی عمومی، فارماکولوژی، مبانی علم گفتار، کمک های اولیه، بافت شناسی و آسیب شناسی عمومی، آواشناسی، اصول توانبخشی و اکوستیک و … است.
و دروس تخصصی مواردی از قبیل : مبانی علم شنوایی، آناتومی و فیزیولوژی دستگاه شنوایی و تعادل، بیماری های گوش و روش های درمان آن، رشد طبیعی گفتار و زبان و اختلالات آن، ارزیابی تکمیلی شنوایی، بیماری های مغز و اعصاب، فیزیوپاتولوژی اختلالات شنوایی و اکوستیک، رادیولوژی سر و گردن، شنوایی شناسی تشخیصی، مبانی تعادل، اختلالات ارتباطی افراد کم شنوا، تجویز و ارزیابی سمعک و سایر وسایل شنوایی و بیماری های اطفال و … است.

مهارت های مورد نیاز برای تحصیل در رشته ی شنوایی سنجی
با توجه به اینکه رشته ی شنوایی سنجی رشته ای تازه بنیان است، اغلب منابع درسی به زبان انگلیسی و ترجمه نشده است. بنابراین تسلط بر زبان انگلیسی برای موفقیت در این رشته ، امری ضروری است.
همچنین تسلط بر درس فیزیک به خصوص فیزیک صوت و درس زیست شناسی از دوران دبیرستان ، از ملزومات انتخاب این رشته است. به علاوه دانشجو باید آناتومی و فیزیولوژی گوش را دقیق فراگیرد تا برای یادگیری دروس تخصصی این رشته آمادگی لازم را داشته باشد.
رشته ی شنوایی سنجی با افرادی سروکار دارد که ممکن است به علت مشکلات شنوایی و تعادلی خود، دچار مشکلات روحی و اجتماعی شده باشند . بنابراین داشتن سلامت کامل روانی برای شنوایی سنج و مهارت ارتباطی مناسب برای بازگرداندن این افراد به زندگی و اجتماع ، امری ضروری است.
همچنین دقت و توجه به جزییات، رفتار دلسوزانه و حرفه ای با بیماران و مهارت انجام کار تیمی از دیگر مهارت های مورد نیاز این رشته است.

فرصت های شغلی و تحصیلی رشته ی شنوایی سنجی
همانطور که ذکر شد این رشته در دو مقطع کارشناسی و کارشناسی ارشد ارایه میگردد.همچنین فارغ التحصیلان مقطع کارشناسی ، میتوانند در مقطع کارشناسی ارشد در آزمون رشته های زیر شرکت کنند:
-شنوایی شناسی
-مهندسی پزشکی
-علوم تشریح
-رفاه اجتماعی
-مدیریت توانبخشی
-اقتصاد بهداشت
اما درباره ی فرصت شغلی این رشته میتوان زمینه های شغلی زیر را نام برد:
-کارخانه ها و مراکز صنعتی
-مراکز وابسته به سیستم بهزیستی
-مدارس عادی و استثنایی جهت انجام برنامه های غربالگری و پیشگیری
– خانه های بهداشت
-کلینیک های خصوصی شنوایی شناسی
-همکاری با متخصصین گوش و حلق و بینی
-مراکز ساخت قالب ها و سمک های شنوایی
فارغ التحصیلان میتوانند با داشتن سابقه ی کاری(4 سال برای شهرستان ها و 6 سال برای تهران)اقدام به تاسیس مراکز خصوصی شنوایی شناسی کنند.
این رشته جون نوپا است و امکان همکاری گسترده با مدارس و کارخانجات و همچنین متخصصین گوش و حلق و بینی دارد، جای پیشرفت و بازار کاری خوبی در انتظارش است.

رشته ی شنوایی سنجی و کنکور سراسری
این رشته از زیر گروه های1 رشته های علوم تجربی است بنابراین ضرایب دروس اختصاصی برای این رشته به شرح زیر است:
زمین شناسی———>صفر
زیست شناسی ——–>4
شیمی—————–>3
فیزیک—————->2
ریاضیات————–>2
قابل توجه است که تمام دروس فوق اختصاصی بوده و ضرایب همه در سه ضرب میشود.
چارک پایین رتبه کشوری برای قبولی رشته ی شنوایی سنجی دانشگاه تهران در سال گذشته9300 بوده است.
چارک پایین حداکثر رتبه کشوری برای قبولی این رشته در دانشگاه زاهدان 31000 و در دانشگاه همدان 13000 بوده است.

درصد های مورد نیاز برای قبولی رشته ی شنوایی سنجی
درصد های مورد نیاز برای قبولی رشته ی شنوایی سنجی دانشگاه تهران:
ادبيات فارسي عربي معارف زبان زمين شناسي ریاضی زيست شناسي فيزيك شيمي
50% 40% 60% 30% 10% 40% 70% 50% 50%
حداقل درصد های مورد نیاز برای قبولی رشته ی شنوایی سنجی در کشور(دانشگاه همدان):
ادبيات فارسي عربي معارف زبان زمين شناسي ریاضی زيست شناسي فيزيك شيمي
50% 30% 60% 30% 10% 40% 70% 40% 40%